Ligne 1 : | Ligne 1 : | ||
− | + | === ጠ === | |
− | + | ጡሞ፡ ŧoumo (halkan) nuit | |
− | + | ጠኖ፡ ŧⱥno (harma) mammelle | |
− | + | ጠሚ፡ ŧⱥmmie (hoda) têter | |
+ | ጣላ፡ ŧallo (louqayou) nu, pêlé | ||
---- | ---- | ||
+ | === Awg̃a === | ||
− | + | [colonne gauche] | |
− | + | ==== présent réel ==== | |
− | |||
− | |||
− | + | an h̤waġa je suis mangent | |
− | + | ant h̤wiaġa tu es id | |
− | + | ni h̤ustawi il est id | |
− | + | ni h̤wiattiah̤ elle est id | |
− | + | ǐnu h̤unaġa nous sommes id | |
− | + | ǐnta h̤wianġa vous êtes id | |
− | + | g̃a h̤wankwi ils sont id | |
− | + | ~ ~ ~ | |
− | + | ==== imparfait ==== | |
− | + | an h̤wa sⱥ<s>n</s>g̃wa je mangeais | |
− | + | antⱥ h̤wiya sⱥg̃tuhwa tu id | |
+ | ni h̤wa sⱥg̃hwa il mangeait | ||
− | + | ni hwiya sⱥ<s>n</s>g̃tuh̤wa elle id | |
− | + | ǐnu h̤ana sⱥg̃nⱥh̤wa nous id | |
− | + | ǐntu h̤wianⱥs sⱥg̃tunⱥ vous | |
− | + | g̃a h̤wanⱥs sⱥg̃una ils | |
− | + | ~ ~ ~ | |
− | + | ==== participe passé ==== | |
− | + | an h̤wata moi ayant mange | |
− | + | antⱥ h̤wiatⱥ toi id | |
+ | |||
+ | <s>bi</s>ni h̤wama lui ayant id | ||
+ | |||
+ | ni h̤wiata elle ayant | ||
+ | |||
+ | ǐnu h̤unana nous id | ||
+ | |||
+ | ǐntu h̤wiⱥyⱥkⱥma vous id | ||
+ | |||
+ | g̃a h̤wⱥkⱥmⱥ eux id | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== parfait défini === | ||
+ | |||
+ | h̤uhwa j’ai mangé | ||
+ | |||
+ | <s>h̤u</s> hwiyuhwa tu as m. | ||
+ | |||
+ | h̤uhwa il a | ||
+ | |||
+ | hwiyuhwa elle a | ||
+ | |||
+ | hunuhwa nous avons | ||
+ | |||
+ | hwǐyna vous avez | ||
+ | |||
+ | hwuna ils ont | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== parfait relative ==== | ||
+ | |||
+ | hwazkwa je suis ayant mangé <s>j’avais m. id</s> | ||
+ | |||
+ | hwiazkia tu es | ||
+ | |||
+ | hwazkwa il est | ||
+ | |||
+ | hwiazkia elle est | ||
+ | |||
+ | hunazkuna nous sommes | ||
+ | |||
+ | hwiⱥkⱥzkina vous êtes | ||
+ | |||
+ | hwakⱥzkuna ils sont | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | <s>hwaz kuh̤wa j’avais mangé | ||
+ | |||
+ | hwia lama tu <s>av</s> n’as pas mange? </s> | ||
+ | |||
+ | hwiaz kihwa tu avais (il nie la suite comme tems séparé) | ||
+ | |||
+ | ==== impératif ==== | ||
+ | |||
+ | h̤u mange | ||
+ | |||
+ | h̤wⱥs qu’il mange | ||
+ | |||
+ | h̤únⱥs mangeons | ||
+ | |||
+ | h̤wan mangez | ||
+ | |||
+ | hwiniz qu’ils mangent m. f. | ||
+ | |||
+ | hwiⱥs qu’elle mange | ||
+ | |||
+ | hwⱥs que je mange (let me eat | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== part. passif ==== | ||
+ | |||
+ | hustuhwa il a été mangé. | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== subjonctif ==== | ||
+ | |||
+ | ni h̤watⱥ żⱥpⱥ je ferai qu’il mange | ||
+ | |||
+ | an h̤watⱥ żⱥpⱥ ni il fera que je m. | ||
+ | |||
+ | an h̤uh̤ustⱥ … que tu m. | ||
+ | |||
+ | h̤ustih̤usta qu’elle m. | ||
+ | |||
+ | <s>h̤uh̤ustⱥ</s> hunatⱥ qui nous | ||
+ | |||
+ | h̤unusta que vous | ||
+ | |||
+ | hwanta qu’ils m. | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== conditionnel ==== | ||
+ | |||
+ | hwatukh je mangerais ኋቱኽ | ||
+ | |||
+ | hwiatug̃ tu id | ||
+ | |||
+ | hwattukh il id | ||
+ | |||
+ | hwiattukh elle id | ||
+ | |||
+ | hunattukh nous | ||
+ | |||
+ | hwiⱥntukh vous | ||
+ | |||
+ | [colonne droite] | ||
+ | |||
+ | le futur est identique avec le présent. | ||
+ | |||
+ | g̃a hwiyntukh ils mageraient | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | hwaġa ǐxtuh̤wa j’aurais mangé | ||
+ | |||
+ | hwiaġa ǐxtihwa tu aurais | ||
+ | |||
+ | hwahwi ixiġwa il aurait | ||
+ | |||
+ | h̤unaġa ǐxnuġwa nous id | ||
+ | |||
+ | hwianġa ixtina vous id | ||
+ | |||
+ | hwangux ǐxina ils id | ||
+ | |||
+ | hwiat ǐxtihwa elle aurait. | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | h̤ug̃ manger, mangeaille | ||
+ | |||
+ | hustuh̤wi qui a été mangé | ||
+ | |||
+ | h̤uhwi húhwi qui a mangé | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | h̤wala je ne mange pas | ||
+ | |||
+ | ___ tu | ||
+ | |||
+ | ___ il | ||
+ | |||
+ | h̤watiti elle ne mange pas | ||
+ | |||
+ | h̤unala nous ne id | ||
+ | |||
+ | h̤walin vous ne id | ||
+ | |||
+ | h̤watinkwi ils ne m. pas. | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | hwaya <u>ou</u> hwayaki je n’ai pas mangé | ||
+ | |||
+ | hwuyayaġ tu n’as pas | ||
+ | |||
+ | hwaya il n’a pas | ||
+ | |||
+ | hwiayastiaġ elle n’a pas | ||
+ | |||
+ | hunayaġ nous n’avons | ||
+ | |||
+ | hwiakaya vous n’. | ||
+ | |||
+ | hwⱥkⱥya ils n’ont pas. | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | hwaya ǐxtuhwa je ne mangeais pas | ||
+ | |||
+ | hwiya ǐxtihwa | ||
+ | |||
+ | hwaya ixihwa | ||
+ | |||
+ | hwiala ixtihwa | ||
+ | |||
+ | hunala ǐxnuhwa nous ne m. pas | ||
+ | |||
+ | hwianuda ǐxtina vous ne | ||
+ | |||
+ | hwanuġda ǐxina ils ne m. pas | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | hwiya ne mange pas | ||
+ | |||
+ | hwitin qu’elle ne m. pas <s>m. f.</s> | ||
+ | |||
+ | hwⱥtin qu’il ne m. pas | ||
+ | |||
+ | h̤untini ǐnu ne mangeons pas | ||
+ | |||
+ | hwiyyⱥn ne m. pas | ||
+ | |||
+ | h̤wintin qu’ils ne mangent pas | ||
+ | |||
+ | ~ ~ ~ | ||
+ | |||
+ | ==== Subjonctif ==== | ||
− | + | h̤ustatita qu’il ne mange pas | |
− | + | hwatintⱥ que je ne m. pas | |
− | + | hwatitⱥ que tu ne m. pas | |
− | + | __ qu’elle ne m. pas | |
− | + | hunatitⱥ que nous ne m. pas | |
− | + | hwatintⱥ __ vous ne m. pas __ | |
− | + | id id qu’ils ne m. pas | |
− | + | ~ ~ ~ | |
− | + | Le 3e pers. plur. est employée pour la forme respectueuse. | |
− | + | hwiytia je ne mangerais pas | |
− | + | hwiawda <s>tu ne m. pas</s> toi sans m. | |
− | + | hwa<s>g</s>wda <s>iwagi</s> lui sans manger | |
− | + | hunawda nous sans m. | |
− | + | hwiaġda elle sans m. | |
− | + | hwianhuda vous sans m. | |
− | |||
− | |||
− | + | hwanoġda eux sans m. |